ALAN ADLARI (DOMAIN NAME)
Alan adları, İnternet üzerinde bulunan bilgisayar veya web sitelerinin adresini belirlemek için kullanılan IP (Internet Protokol) numarasını tanımlayan isimlerdir, yani alan adı bir web sitesinin internetteki adıdır.
Alan Adları, uluslararası platformda gTLD (Generic Top Level Domain) olarak adlandırılan com, org, net, edu, mil, k12, şeklindeki 7 alan ile, ISO- 3166 standardına göre oluşturulan, ccTLD (Country Code Top Level Domain) olarak adlandırılan ülke koduna (uk, us, tr, vb.) göre belirlenir.
En çok kullanılan alan adı uzantıları .com, .net, .org ‘dir.
com: Firmalar ve ticari işletmeler, ticari ürünler için uygundur İngilizce commercial kelimesinin kısaltmasıdır, “ticari” anlamındadır.
net: internet servis sağlayıcılar için uygundur. İngilizce network kelimesinin kısaltmasıdır, “ağ, şebeke” anlamındadır.
edu: Eğitim kurum ve kuruluşları için uygundur, “education” kelimesinin kısaltmasıdır.
gen: Kişisel ve kurumsal başvurular için uygundur, “generation” kelimesinin kısaltmasıdır.
gov: Devlet kurum ve kuruluşları içindir, “goverment” kelimesinin kısaltmasıdır.
mil: Askeri kurum ve kuruluşlar içindir, ingilizce “military” kelimesinin kısaltmasıdır.
nom: Bireylerin kullanımı için uygundur.
org: Kar amacı gütmeyen siteler için uygundur. İngilizce organization kelimesinin kısaltmasıdır, “örgüt, organizasyon” anlamındadır.
Alan Adları (İnternet Adresleri) genel olarak iki ana gruba ayrılırlar:
1. Uluslararası Alan Adları:
Bu tip alan adları ABD’den ICAAN konsorsiyumuna kayıtlı firmalardan alınır. Bu domainler de ilk başvuran alır kuralı geçerlidir. Bu alan adlarının diğer bir özelliği de kayıt sırasında herhangi bir belge istenmemesidir. Bundan dolayı günlük hayatta kullandığımız kelimelerden, şehir ve bölge adlarına, sektörel terimlerden, ünlülerin adlarına kadar her şey kayıt edilebilmektedir. Uluslararası alan adları uzantılarına göre de sınıflandırılır; en çok bilinen uzantılar .com,.net, ve .org’dur.
2. Coğrafi veya Yerli Alan Adları:
Bu alan adları da uluslararası alan adları gibi aynı uzantılara sahiptir. Ancak, tescil edildikleri ülkenin internet takısı alan adının sonuna gelir. Örneğin alan adını Türkiye’den almışsanız alan adının sonuna Türkiye’nin internetteki uzantısı .tr eklenir.
The Trademark Clearinghouse – TCMH
ICANN tarafından belirlenen ve markaları depolama merkezi olarak görev yapan bu sistemde hak sahipleri markalarını kayıt altına alarak ileride doğabilecek ihlalleri önleyebileceklerdir.
Sistemin Yararları:
- Marka Rezervasyonu : Her bir yeni nesil alan adı hayata geçirildiğinde; bu alan adının yöneticisi 30 günden az olmamak kaydı ile bir sunrise period (ön başvuru süreci) belirlemek zorunda. Bu dönem içerisinde marka hak sahipleri marka depolama merkezine kayıt edilmiş olan markalarını internet alan adı olarak tescil ettirmede öncelik hakkına sahip olacaklar.
- Uyuşmazlık Doğurabilecek Tescil Girişimlerinin Bildirilmesi : Markalarını marka depolama merkezine kayıt ettirmiş hak sahiplerine potansiyel uyuşmazlık durumları bildirilecektir.
Öncelikle; ön başvuru periyodunda bir üçüncü kişinin, markasını TMCH ye kayıt ettirmiş bir hak sahibi markası ile bir alan adı için başvuruda bulunması halinde, bu durum hak sahibine bildirilmek zorunda olacaktır.
Sunrise Period sonrasında; Sunrise Period’u takiben ve bir yeni nesil alan adının tescile açılmasından en azından ilk 60 gün içerisinde, TCMH ‘ ye kayıtlı bir marka ile aynı olan bir alan adı üçüncü bir kişice tescil ettirmek istenirse; başvuru sahibi otomatik bir bilgilendirme mesajı alacak. Bu mesajda tescil talebinin potansiyel bir hukuki uyuşmazlık doğurabileceği ve talep ettikleri alan adını kullanmalarının bir marka hak sahibinin marka hakkına tecavüz etmeyeceği yönünde yazılı bir onay vermeleri istenecek. Bu onayın verilmesi ve ilgili alan adının tescil edilmesi halinde TMCH’de markası kayıtlı hak sahibine bu tescilin bildirimi yapılacaktır.
Domain Name (Internet Alan Adı) Şikayetleri: Bahsedilen ve yeni nesil bir alan adının tüm kişilerce tescile açılmasına kadar sürecek olan süreçlerden sonra, söz konusu yeni nesil alan adı politikalarının daha uzun dönemli koruma önlemlerine uyum sağlaması beklenir. Bunlara internet alan adının bir marka hak ihlaline neden olduğu durumları içeren, kısaca RSP dediğimiz ve açılımı Rapid Suspension Procedure( Hızlı askıya alma prosedürü) dahildir. TMCH’ ye markalarını ve kullanımlarını kayıt ettiren marka hak sahipleri bahsedilen bu tarz prosedürlerden çok kolaylıkla yararlanacaklardır.
Her bir yeni uzantı için Sunrise Registrations ve Sunrise Dispute Resolution Policies hakkında bilgi sahibi olmak ve konunun düzenli olarak takibi gerekmektedir.
PDDRP-Post-Delegation Dispute Resolution Procedure : Kullanıma açılmış bir alan adı uzantısı söz konusu olsa dahi, marka haklarının ihlal edildiğini düşünen hak sahiplerinin başvurabileceği yine idari yollardan birisidir.
URS (The Uniform Rapid Suspension System): Bütün yeni jenerik üst düzey alan adları busisteme konu olabilir. Bu sistemde markahakkına tecavüz ve kötüye kullanma durumlarıele alınarak, haklı bulunan taleplerdoğrultusunda alan adı tescili askıya alınmaktadır. NAF ve Asian Domain Name Dispute Resolution Centre yetkilidir.
İkincil Düzeylerde PDDRP Sisteminin Kullanılması: Bu sistem hak sahiplerine; tescil otoritelerinin,çıkar sağlamaya yönelik ve kötü niyetli sistematik tescillerine karşı şikayette bulunma olanağı tanımaktadır.
İnternet alan adlarının kişi ve şirketler için bir iletişim ve tanıtım aracı olmaları nedeniyle ayırt edici ve vazgeçilmez bir nitelik kazanmaktadır. Bu nedenle de, internet alan adlarına ait kötüniyetli girişimler, bu yolla hak sahibi firmalara zarar verme veya bu firmaların tanınmışlığından, vb unsurlarından yararlanma girişimleri de artmıştır.
Alan adlarının düşük ücretler karşılığında tescil ettirilebilmesi nedeniyle , bu şekilde 3. Kişilerce tescil ettirilen alan adları kötü niyetli olarak kullanılarak veya fahiş fiyatlarla alan adı sahibine ya da diğer kişilere satılarak haksız kazançlar elde edilmektedir.
Buna göre, eğer verilen alan adı bir başkasının isim veya markasına tecavüz teşkil ediyorsa, hukuki yollara müracaat edilerek, yapılan uyarıya rağmen alan adını kullanmaya devam eden kişiye karşı isim ve marka tecavüzüne veya haksız rekabete dair hükümler çerçevesinde ihtiyati tedbir kararı talep edilebilecektir.
Ayrıca, alan adlarının iptali için World Intellectual Property Organization Arbitration and Mediation Center nezdinde hukuki girişimler başlatılabilecektir. Bu hususla ilgili olarak dosyalanan şikayetlerde WIPO Arbitration and Mediation Hükümlerine göre şikayetin kabul edilip, şikayete konu alan adının iptali için 3 kriterin bulunması gerekmektedir;
– Alan adının, şikayet eden kişi ya da kuruluşun marka hakları ile aynı ya da ayırt edilemeyecek kadar benzer olduğunun kanıtlanması,
– Alan adı sahibinin bu alan adı üzerinde yasal bir hakkının bulunmadığının kanıtlanması ve
– Alan adı tescilinde kötü niyet bulunduğunun kanıtlanması gerekmektedir.
Ayrıca, 3. Kişilerce hak sahibi olmaksızın, kötüniyetle alınmış alan adlarının gerçek hak sahibine devri de mümkündir.. Sözkonusu alan adlarının gerçek hak sahibine devri için World Intellectual Property Organization Arbitration and Mediation Center nezdinde kurulmuş olan hakem/hakem heyetine hukuki girişimler başlatılabilecektir. Bu hususla ilgili olarak dosyalanan şikayetlerde WIPO Arbitration and Mediation Hükümlerine göre şikayetin kabul edilip, şikayete konu alan adının gerçek hak sahibine devri için 3 kriterin bulunması gerekmektedir;
a)Şikayet edenin , şikayete konu alan adına ilişkin meşru bir hakkının olması ve sözkonusu ibarenin şikayet eden aleyhine, şikayet edilen lehine karışıklığa, iltibas yaratabilecek olması
b)Şikayet edilenin sözkonusu ibareyi kullanmakta meşru bir hakkının varolması;
c) 3.kişinin kötüniyeti olması
Bu şartların bir arada olduğu ispatlanırsa, sözkonusu alan adı gerçek hak sahibi adına tecil edilebilecektir.